بیمه مهندسی بیمه های مهندسی از جمله رشته های مهم و نوین در بازار جهانی بیمه محسوب می شود که با توجه به کاربردهای گوناگون آن از تنوع زیای برخوردارند. بیمه های مهندسی به دو گروه عمده تقسیم می شوند: الف) بیمه نامه هایی که پروژه های عمرانی و زیربنایی را در حین اجرا و به صورت تمام خطر تحت پوشش قرار می دهند. ب) بیمه نامه هایی که مناسب زمان بهره برداری از کارخانجات، سازه های تکمیل شده و ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاران می باشند و باید هر سال تمدید گردند.
بیمهنامههای قابل ارائه مربوط به بند الف
بیمه نامه های تمام خطر پیمانکاران (C.A.R)
کلیه طرح های عمرانی در بخش ساختمان از تاریخ شروع به کار تا زمان تحویل دائم تحت پوشش این بیمه نامه قرار می گیرند. در این بیمه انواع عملیات ساختمانی نظیر احداث سدها، فرودگاه ها، تونل ها، سیلوها، بیمارستانها، هتل ها، بندرسازی، اسکله سازی، ساختمان ایستگاه های فرستنده رادیو و تلویزیون و تاسیسات مخابراتی، ساختمان های مسکونی و تجاری و هر نوع عملیات ساختمانی دیگر تحت پوشش بیمه ای قرار میگیرند.
بیمه نامه های تمام خطر نصب (E.A.R)
این نوع بیمه تامین جامع و کافی در مقابل خطراتی است که به هنگام نصب تاسیسات و ماشین آلات پروژه های صنعتی و تولیدی از جمله نیروگاه های برق، خطوط انتقال نیرو، فولاد، ذوب آهن، خطوط راه آهن، پالایشگاه، خطوط لوله نفت و گاز، فعالیت های نساجی، شیمیایی و غیره به وقوع می پیوندد.
شکست ماشین آلات (MB)
این بیمه که ماهیتاً بیمه حوادث ماشین آلات است، خسارت فیزیکی وارد بر اقلام بیمه شده را که به طور ناگهانی و غیرقابل پیش بینی به وقوع پیوسته و موجب تعمیر یا تعویض اجزای دستگاه های مورد بیمه بشود را تحت پوشش قرار می دهد. مانند:
بیمه نامه های شکست ماشین آلات (MB)
بیمه نامه های ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاری (CPM)
این بیمه تمامی خسارتهای وارده به ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاران مانند لودر، بولدوزر، ساید بوم، جرثقیل و … را که تحت عملیات کاری پیمانکاران می باشد را تحت پوشش قرار می دهد.
بیمه نامه های تجهیزات الکترونیک (EE)
این بیمه خطرات وارد به انواع تجهیزات مورد استفاده در کارگاه های صنعتی، صنایع، لوازم پزشکی و آزمایشگاهی، لوازم اداری، سیستمهای هشدار دهنده، تجهیزات بیمارستانی، دستگاههای کنترلی، تجهیزات مربوط به سینما و فیلمبرداری، دستگاه های تست مواد، کامپیوتر و مانند آن ها را تحت پوشش قرار می دهد.
بیمه نامه های سازه های تکمیل شده (CECR)
این بیمه خسارت های وارد به انواع سازه های احداث شده را در زمان بهره برداری از قبیل جاده، باند فرودگاه، تونل، کانال، بندرگاه، انواع سدها و … تحت پوشش قرار می دهد.
بیمه نامه های عیوب اساسی و پنهان ساختمان یا تضمین کیفیت ساختمان (LDB)
دوره پوشش بیمه ای این بیمه نامه از زمان صدور پایان کار آغاز و تا 10 سال پس از آن ادامه پیدا خواهد کرد. ویرانی کل ساختمان، هزینه هایی که به منظور جلوگیری از تخریب یا توسعه خسارت صورت می گیرد، به همراه هزینه های لازم برای پاک سازی محل و برداشت ضایعات در این بیمه نامه پوشش داده می شود.
مدارک لازم جهت صدور بیمه نامه های تمام خطر پیمانکاران و نصب
بیمههای مهندسی زیر مجموعه بیمههای اموال است که در دو حالت ذیل اموال موضوع این گروه بیمه ای را تحت پوشش تمام خطر قرار می دهد:
الف – اموال در جریان احداث / نصب شامل پروژههای درحال ساخت
ب – اموال در حال بهره برداری شامل سازهها و تأسیسات درحال بهرهبرداری و یا ماشینآلات و تجهیزات فنی
مفهوم تمام خطر در بیمه های مهندسی (All Risks) این است که تمام خطرات به جز آنچه صراحتاً در بیمه نامه مستثنی شده تحت پوشش است.
برخی کلوزهای متعارف در بیمه های مهندسی (Clause / Endorsement) به شرح زیر است:
1-مفاهیم بیمه های مهندسی
1-1-تاريخچه بيمه هاي مهندسي
انفجار ديگ هاي بخار و بروز صدمات و خسارات شديد به جان و مال اشخاص سبب گرديد كه استفاده كنندگان از این دستگاه ها در سال 1854 ميلادي در شهر منچستر انگليس گرد هم آمده و "سازمان استفاده كنندگان از ديگ هاي بخار " را تأسيس كنند. اين سازمان از طريق استفاده از كارشناسان متخصص به طور منظم از ديگ هاي بخار بازديد مي كرد و نظرات مشورتي به استفاده كنندگان ارائه مي داد. در سال 1858 اعضاء اقدام به تأسيس "شركت بيمه ديگ بخار" نمودند كه نخستين شركت بيمه در زمينه بيمه هاي مهندسي بود و پس از آن متعاقباً شركت هاي بيمه ديگري تأسيس گرديد و بيمه هاي مهندسي به شکل امروزی به عنوان زير مجموعه بيمه هاي اموال شکل گرفت كه پروژه هاي درحال ساخت يا سازه ها و تأسيسات در حال بهره برداري و يا ماشين آلات و تجهيزات فني را تحت پوشش قرار مي دهد.
1-2- تقسيم بندي بيمه هاي مهندسي :
انواع پوشش های قابل ارائه در زمینه بیمه های مهندسی به دو سری از اموال در حال نصب و بهره برداری تعلق داشته و شاخه های بیمه مرتبط را شامل می گردد که عبارتند از :
الف)بیمه اموال در حال احداث / نصب (Construction)
همانند : احداث انواع سازه ها ، ساختمان ها ، سد ها ، پل ها ، پروژه های آب رسانی ، گاز رسانی ، مخابراتی و . . .
بیمه های اموال در حال احداث / نصب عبارتند از :
ب) بیمه اموال در حال بهره برداری (Operation):
بیمه های اموال در حال بهره برداری عبارتند از :
2- انواع بيمه هاي مهندسي
2-1- بيمه تمام خطر پيمانكاران(C.A.R) Contractors' All Risks
2-1-1- تعريف بيمه تمام خطر پیمانکاران (CAR ):
بيمه اي است كه پروژه هاي درحال احداث عمراني و ساختماني كه ارزش مصالح در آنها از ارزش اقلام مورد نصب بيشتر
مي باشد از قبيل ساختمان، پل، سد، راه، تونل، موج شكن، پروژه هاي آبياري زهكشي و مانند آنرا تحت پوشش قرار مي دهد.
2-1-2- مدت بيمه تمام خطر پیمانکاران (CAR ):
مطابق مدت قرارداد بوده و بيمه گزار مي تواند دوره نگهداري (تحويل موقت) را نيز تحت پوشش قرار دهد.
2-1-3- پوشش هاي بيمه تمام خطر پیمانکاران (CAR ):
2-1-4- استثنائات بيمه تمام خطر پیمانکاران (CAR ):
مطابق موارد مندرج در بيمه نامه CAR مي توان به جنگ ، واكنش هاي هسته اي، اعمال عمدي بيمه گذار يا كاركنان وي، توقف كار، فرسودگي، خوردگي، زنگ زدگي و ... را نام برد .
2-2-بیمه تمام خطر نصب Erection All Risks (E.A.R)
2-2-1- تعريف بيمه تمام خطر نصب (EAR):
بيمه اي است كه پروژه هاي درحال احداث تأسيساتي و سازه اي كه ارزش اقلام مورد نصب در آنها از ارزش مصالح بيشتر مي باشد از قبيل كارخانه، نيروگاه، پالايشگاه، خطوط انتقال نيرو، پتروشيمي، سيستم هاي مخابراتي، اسكله هاي نفتي و ... را تحت پوشش قرار مي دهد.
2-2-2- مدت بيمه تمام خطر نصب (EAR) :
مطابق مدت قرارداد بوده و بيمه گذار مي تواند دوره آزمايش (راه اندازي) و دوره نگهداري (تحويل موقت) را نيز تحت پوشش قرار دهد.
2-2-3- پوششهاي بيمه تمام خطر نصب ( EAR):
2-2-4-استثنائات بيمه تمام خطر نصب (EAR) :
مطابق موارد مندرج در بيمه نامه اهم آن عبارتند از جنگ، واكنش هاي هسته اي، اعمال عمدي بيمه گذار يا كاركنان وي، توقف كار، فرسودگي، خوردگي، زنگ زدگي و ...
2-3- بيمه تجهيزات و ماشين آلات پيمانكاران Contractors' Plant & Machinery(C.P.M)
2-3-1-تعريف بيمه تجهیزات و ماشین آلات پیمانکاران ( CPM) :
بيمه اي كه تجهيزات و ماشين آلات پيمانكاران (معمولاً متحرك و سنگين) از قبيل لودر، بولدوزر، گريدر، جرثقيل، سنگ شكن، كارخانه توليد بتن، ليفتراك و مانند آن كه ابزار كار پيمانكاران جهت اجراي كار پروژه ها مي باشد را تحت پوشش قرار مي دهد. در واقع اين بيمه هرگونه زيان يا خسارتي را كه به هر علت جز موارد مستثني شده درحين كار در زمان احداث یا بهره برداري، در مواقع تعطيل كار و يا زمان نگهداري به ماشين آلات وارد آيد، بر اساس مندرجات و درخواست بیمه گذار جبران مي نمايد.
2-3-2-مدت بيمه تجهیزات و ماشین آلات پیمانکاران ( CPM) :
حداكثر يك سال مي باشد كه مي تواند بنا به درخواست بيمه گذار تمديد گردد.
2-3-3-پوشش هاي بيمه تجهیزات و ماشین آلات پیمانکاران ( CPM) :
با توجه به ماهیت بیمه نامه پوشش ها و خطرات مواردی هستند که به جز استثنائات مندرج در شرایط عمومی خواهد بود بنابراین خطراتی همچون موارد ذیل تحت پوشش این بیمه نامه خواهد بود .
2-3-4- استثنائات بيمه تجهیزات و ماشین آلات پیمانکاران ( CPM) :
مطابق موارد مندرج در بيمه نامه اهم آن عبارتند از خسارت به علت از كارافتادگي وسايل برقي يا مكانيكي، انجماد خنك كننده يا سيالات ديگر، نقص يا قطع در سيستم روغن كاري يا خنك كاري، خسارت وارد به قطعات قابل تعويض مانند تسمه پروانه ها، غوطه ور شدن كلي يا جزئي در آب هاي جزر و مد دار، فرسودگي، خوردگي، زنگ زدگي و ...
2-4- بيمه ريسك هاي تكميل شده ساختماني (C.E.C.R)
Civil Engineering Completed Risks
2-4-1- تعريف بيمه ريسك هاي تكميل شده ساختماني (C.E.C.R):
تمام موضوعات بيمه اي كه در زمان احداث مي توانستند تحت پوشش بيمه تمام خطر پیمانکاران قرار گيرند در زمان بهره برداري مي توانند تحت پوشش ریسک های تکمیل شده ساختمانی قرار داده شوند اين بيمه از نوع بيمه با خطرات معين بوده و خسارات فيزيكي ناگهاني و غيرقابل پيش بيني كه نياز به تعمير يا تعويض داشته و در اثر عوامل و حوادثي كه در بيمه نامه نامبرده شده خسارت ببيند را تحت پوشش قرار مي دهد.
2-4-2- مدت بيمه ريسك هاي تكميل شده ساختماني (C.E.C.R):
حداكثر يك سال مي باشد كه مي تواند بنا به درخواست بيمه گزار تمديد گردد.
2-4-3- پوششهاي بيمه ريسك هاي تكميل شده ساختماني (C.E.C.R):
با توجه به ماهیت بیمه نامه پوشش ها و خطرات مواردی هستند که به جز استثنائات مندرج در شرایط عمومی خواهد بود بنابراین خطراتی همچون موارد ذیل تحت پوشش این بیمه نامه خواهد بود .
2-4-4- استثنائات بيمه CECR
مطابق موارد مندرج در بيمه نامه CECR كه اهم آن عبارتند از جنگ، واكنش هاي هسته اي، اعمال عمدي بيمه گذار يا كاركنان وي، عيوب ذاتي، تخريب تدريجي، انبساط و انقباض در اثر تغييرات درجه حرارت هوا، خسارات ناشي از قصور بيمه گذار در حفظ و نگهداري و انجام تعميرات مورد بيمه و ...
2-5- بيمه شكست ماشين آلات (M.B) Machinery Breakdown
2-5-1- تعريف بيمه شكست ماشين آلات (M.B):
تمام موضوعات بيمه اي كه در زمان احداث مي توانستند تحت پوشش بيمه تمام خطر نصب قرار گيرند در زمان بهره برداري مي توانند تحت پوشش بيمه شکست ماشین آلات قرار داده شوند. به عبارتي اين بيمه خسارات فيزيكي، ناگهاني و غيرقابل پيش بيني ناشي از شكست ماشين آلات و شكست ابزارهاي مكانيكي و الكتريكي را در زمان بهره برداری جبران مي نمايد.
2-5-2- مدت بيمه شكست ماشين آلات (M.B):
حداكثر يك سال مي باشد كه مي تواند بنا به درخواست بيمه گزار تمديد گردد.
2-5-3- پوشش هاي بيمه شكست ماشين آلات (M.B):
با توجه به ماهیت بیمه نامه پوشش ها و خطرات مواردی هستند که به جز استثنائات مندرج در شرایط عمومی خواهد بود بنابراین خطراتی همچون موراد ذیل تحت پوشش این بیمه نامه خواهد بود .
2-5-4-استثنائات بيمه شكست ماشين آلات (M.B):
مطابق موارد مندرج در بيمه نامه اهم آن عبارتند از خسارت وارد به ابزارهاي قابل تعويض مانند قالب ها، آتش سوزي، سرقت، سيل، زلزله، انفجار شيميائي، خساراتي كه سازنده، پيمانكار يا تعميركار براساس قانون يا قرارداد مسئول آن باشد خساراتي كه در زمان شروع بيمه نامه وجود داشته است، اعمال عمدي بيمه گذار يا كاركنان وي، جنگ، واكنشهاي هسته اي، فرسودگي، خوردگي، پارگي و ...
2-6- بيمه تجهيزات الكترونيك (E.E) Electronic Equipment
2-6-1- تعريف بيمه تجهيزات الكترونيك (E.E):
كليه تجهيزات و دستگاه هائي كه ارزش قطعات الكتريكي و الكترونيكي از ارزش قطعات مكانيكي در آنها بيشتر باشد مانند تجهيزات راديو تلويزيوني، مخابراتي، آزمايشگاهي، تحقيقاتي، اندازه گيري، نقشه برداري، پزشكي، كامپيوتري و ... تحت پوشش اين بيمه قرار مي گيرند. در واقع اين بيمه يك بيمه حوادث برمبناي تمام خطرات است كه خسارت هاي فيزيكي، ناگهاني و غيرقابل پيش بيني را كه بر موضوع مورد بيمه وارد آيد جبران مي كند.
2-6-2- مدت بيمه تجهيزات الكترونيك (E.E):
حداكثر يك سال مي باشد كه مي تواند بنا به درخواست بيمه گزار تمديد گردد.
2-6-3- پوشش هاي بيمه تجهيزات الكترونيك (E.E):
با توجه به ماهیت بیمه نامه پوشش ها و خطرات مواردی هستند که به جز استثنائات مندرج در شرایط عمومی خواهد بود بنابراین خطراتی همچون موارد ذیل تحت پوشش این بیمه نامه خواهد بود .
2-6-4-استثنائات بيمه تجهيزات الكترونيك (E.E):
مطابق موارد مندرج در بيمه نامه اهم آن عبارتند از جنگ، واكنش هاي هسته اي، اعمال عمدي بيمه گذار يا كاركنان وي، زلزله، آتشفشان، زلزله دريائي، طوفان، سرقت، معايبي كه در زمان شروع بيمه نامه وجود داشته، قطع يا نوسان گاز، آب ، خسارات وارد به قطعات قابل تعويض مانند فيوزها، خساراتي كه سازنده يا فروشنده تجهيزات به موجب قانون يا قرارداد مسئول آن است، سائيدگي، خوردگي و ...
3- خسارت در بيمه هاي مهندسي
3-1- مدارك لازم جهت بررسي و پرداخت خسارت
3-2- نكات مهم درباره خسارت :
انواع پرسش نامه ها و فرمهای پیشنهاد بیمه مهندسی در لینک های زیر قابل دانلود است.
فرم پیشنهاد بيمه تمام خطر نصب (E.AR)